SER Y TENER

"Ser y tener" film, dokumental honetan frantziar landa espazioko herri txiki isolatu bateko ikastetxe baten ikasgelako analisi sakona egiten da, hezkuntza sistema frantsesaren xehetasunak sakontzen. Aipatutako ikastola honetan, adin ezberdineko txikitxoak ikasgela berean elkartzen dira eta guztiek irakasle amankomuna dute, irakasle on baten profilaren eredu bikaina dena, horregatik oso baliogarria gerta dakiguke lehen hezkuntzako majisteritza graduan hasi berri garen ikasleontzat film honetako detaile txikitxoez ohartaraztea, etorkizunean praktikan jarri ditzalegun heziketa metodoen berri ematen digulako.

Maisu honek irakasle eredugarri baten rola jokatzen du. Irakasle on bat izateko eduki beharreko ezaugarri guztiak betetzen ditu; Disziplina, pazientzia handia, ikasle bakoitzaren beharretara egokitzen den maisua, ikasgaian aditua (irakasten dituen edukiek nondik norakoak kontrolatzen dituena) umeen ikaskuntza prozesuaren erritmoa errespetatzen duena, pedagogo nahiz psikologo rola betetzen duena (oso behatzailea izanik berehala ohartzen da bere ikasleen egoeraz, kezkatu eigiten da eta hauei soluzioa ematen ahalegintzen da), honetaz gain orientatzaile bikaina da eta gurasoei semeen ikaskuntza prozesuaren berri ematen die baita haien semei laguntzeko  zenbait ahoulku eskaini ere.

Laburbilduz haurrek errespetatzen eta maitatzen duten maisua da, haien erreferentziazko pertsona eta horregatik esan daiteke irakasle on bat dela. Seme, alaba baten hezkuntza irakasle baten esku utzi izan beharko banu ez lidake axolako haren eskuetan uztea, balore moral egokiak trasmititzen bait dizkie haurrei, haien arteko errespetua, adiskidetasuna, elkarlana (haien arteko kolaborazioa bultzatatzen du, ez gaur egungo irakasle batzuek bezala indibidualismoari sustatzen ditela), disziplina...

Gelako dinamika ezin hobea da, ahurrak motibaturik daude,ikasteko nahia dute. Heziketa metodoa eredugarria iruditzen zait irakasle honek darabilena. Zenbatzen, irakurtzen, idazten... eduki desberdinak, matematikak, diktaketak… jolasekin tartekatzen ditu ikasketa prozesua umeentzat arinagoa izan dadin, ikasle guztiak mahai baten inguruan elkartzen dira eta honela haur batek ondokoarengandik ikas dezake eta alderantziz, arestian esan bezala umeak adin deberdinekoak direnez irakaslea ikasleriaren adin aniztasun hortaz baliatzen da txikitxoek handiengandik ikas dezaten (ikusiz ikasi esan ohi den bezalaxe), laburbilduz haien arteko elkarlana sustatzea helburu duen taktika erabiltzen du.

Baina bizitza errealean bezalaxe, film honetan ere Irakasleaz gain, familiak ere paper garrantzitsua betetzen du umearen lehendabiziko urteetan. Eta filman, bi familia mota kontrastatzen dira; batetik guraso zorrotzen perfila eta bestetik umearen erritmoa errespetatzen duten gurasoen perfila, kasu hontan alabaz kezkatzen dena eta laguntzen saiatzen dena baina presio bidez lortutako emaitzak ezertarako balio ez duela dakien ama. Oso adierazgarria da pasarte bat non ama batek bere semea jotzen duen irakasleak bidali dizkion matematiketako etxeko lanak egiteko gai ez delako (akatsak egiten dituelako) honek umearen ikasteko interesa eteten du aurrean dituen ariketak modu egokian egiteko gai ez dela pentsarazten du. Hori da justoenik egin behar ez dena ikasketa errimoa bizkortzen sahaitzea, presioa, mehatxuak ez dira inoiz onak izango umearentzat, guraso batzuk ez dira ohartzen umeek askotan akatsetatik ikasten dutela (ez dira ohartzen akatsen alde positiboaz),akatsetatik ikasten bait da gehien "eroriz ikasten da oinez".

Irakasleak ume hauei hezitzeko konpromisoa du eta gurasoak ere, zenbaitetan bere eginbeharrean mugak edo oztopak aurkitu arren, izan ere askotan ezdakite nola jokatu, ez dakite nola hezi behar dituzten euren semeak,  eta nire ustez horrek eragin zuzena dauka etorkizunean umeak garatuko duen nortasunean, izateko eran, gurasoen parte hartzeak eragin zuzena du haien ikaskuntza prozesuan eta umearen garapenean.

"Ser y tener" dokumentala irakaslearen irudiari egindako omenadi moduko bat da, maisu maestrak gizartearen oinarri eta erreferentzia handiko zutabeak dira eta gure semeen etorkizuna neurri handi batean haien esku dago, ardura handiko lana da haiena. Horregatik dokumental jendea askoren konzietzia piezteko baliogarria izan daitekeela deritzot, askotan ikaslearen lan gutxiesten dugu, ez gara ohartzen haien lan ez dela lan arrunta; haien jakinduria, umeei eskeintzea, maitasunez eta dedikazioz aintzat hartu beharko genuke, miresteko baita haien eskuzabaltasuna .

Etorkizunean horrelako irakaslea bilakatzea niretzako izugarrizko lorpena izango litzateke. Azpimarratu nahiko nukeena zera da: nola maisuak ikasleen ikastearen irrika pizten duen  eta nahi ori mantentzea ere, ikas nahi hori ez baita berez sortzen, sortarazten dizkioten pertsona bat dago, irakaslea eta hori izan beharko luke irakasle ororen helburu nagusia.

MAITE GONZALEZ