EKINTZA-IKERTAREN SINTESIA

“El proyecto de Investigación-acción” irakurgaia irakurri dugu taldekide guztion artean eta honi buruzko sintesia bat egin dugu ekintza-ikerketa bat aurrera eramateko pausuak laburbilduz.

EKINTZA-IKERKETAREN SINTESIA

Elliot, Zuber-Skerritt eta Bath-eko Unibertsitatetik hartutako ideiak ondorengo atalak garatzeko erabiliak izan dira.

IKERKETA-EKINTZAREN ZIKLOAK

Ikerketa-zikloa izaera ziklikoa du. Ikerketa bat egitea ziklo bakarra ekar daiteke, baina gehienetan bat baino gehiago dago. Espiral autoerreflexibo bat bezalakoa da, arazo pratiko edo egoera batetik abiaraziz.

Escuderoren ekintza-ikerketaren diseinu bat honako honetan oinarritzen da:

• Arazoa, gaia edo asmoaren identifikazioa, jakiteko zeri buruz ikertuko dugun.
• Plan estrategiko baten garapena.
• Gertatutakoari buruz hausnarketa egitea.

Ikerketa zikloa hasi baino lehen, McNiff proposatzen digun bederetzi puntuetik hausnartu egin behar da.:

• Gure praktika berrikusi.
• Hobetu nahi dugun aspektu bat identifikatu.
• Konponbidea irudikatu.
• Ekintzaren plana burutu ondoren, praktikara eraman, hau da, implementatu.
• Gertatzen dena erregistratu.
• Emaitzen plana aldatu.
• Ekintza kontrolatu
• Burutatako ekintza ebaluatu, abantailak eta hobekuntzak ikusiz.
• Modu berean jarraitu, nahi duzun aldaketa lortu arte.

PROIEKTUAN BESTE PERTSONA BATZUK INPLIKATZEA

Ekintza-ikerketa bat taldean egitea abantailak ekar ditzake. Lan egin daiteke: parte hartzen duten pertsonekin, kritikari den lagun batekin, tutore batekin, zentroko lagun batzuekin edo baliozkotze talde batekin. Jarraian, Kemmis-en modelo jarraituz, ikerketa-ekintza prozesuko faseak azalduko dizuegu:

IKERKETA PROIEKTUA HASTEN

Elliot esaten duen bezala, ideia orokor batekin hasten da, eta hori zikolaren lehenengo fasea da. Ideia orokor horren helburua praktika profesionaleko aspektu problematikoren bat hobetzea edo aldatzea da; arazoaren identfikazioa eta diagnostikoa eginez, eta ostean ekintzaren hipotesia edo ekintza estrategiko bat planteatuz.

IKERTAREN ARAZOA EDO FOKOA

Ikerketa proiektu bat, arazo baten bilketan edo identifikazioan hasten da; ikertu nahi dugun ingurunea identifikatzea garrantzitsua da baita zenbait gauzak aldatzeak posible direla.

ARAZOAREN EDO EGOERAREN DIAGNOSTIKOA

Arazoa identifikatuta izanda, horren diagnostikoa egin behar da. Helburua dagoen egoera azaltzea eta deskribatzea da.

DOKUMENTUAREN AZTERKETA

Aurrean azaldu dudan bezala, arazo baten bilketan edo identifikazioan hasten da ikerketa proiektu bat. Horretarako informazio dokumentala eta bibliografikoaren bilketa egin behar da.

EKINTZAREN HIPOTESIA EDO EKINTZA ESTRATEGIKOA

Ekintzaren hipotesia edo ekintza estrategikoa, aldaketa edo hobekuntza egoteko proposamenaren formulazioa da. Behin dokumentuaren azterketa eginda, ekintza plan bat diseinatzeko prest egongo da, hau da, praktika profesionala hobetzeko sartu nahi dituen ekintzak prest izango ditu.

EKINTZA HIPOTESIAREN FORMULAZIOA

Elliot-en iritziz, ekintza baten hipotesia ideia ekintza batekin lotzen duen enuntziatu da, hau da, galdera bat -ideia- ; erantzun bat -ekintza-.

EKINTZA

Aurreko fasean planteatutako ekintza estrategikoa edo ekintzako hipotesia martxan jartzeko momentua iritsi da.

EKINTZAREN EZAUGARRIAK

McNiff eta beste autore batzuk (1996) ekintzan zenbait ezaugarri gauzatzea beharrezkoa dela azpimarratzen dute:

• Ekintza informatua (ekintzan ikertzea)
• Ekintza konprometitua (praktikaren hobekuntza bilatzen du)
• Ekintza intentzionatua ( praktikaren hobekuntza)

EKINTZAREN KONTROLA

Ekintzaren kontrola sistematikoa izan beharko da eta ekintzaren deskribapenak proportzionatu behar ditu.

EKINTZAREN BEHAKETA

Ikerketa-ekintzaren hirugarren fasea da eta ekintzaren plana dokumentatu eta gainbegiratu behar da. Ikerketa-ekintzetan praktika profesionalean hobekuntza aurrez ikusi dezakegu. Informazioa sortzeko ekintzak ikus daitezke:

• Autobegiratu zure ekintza. Beharrezko izango da identifkatzen zure asmoak eta motibazioak, ekintzan baino lehen.
• Beste pertsona batzuen ekintzak gainbegiratu.
• Ikerketarekiko elkarrizketa kritikoak gainbegiratu. Elkarrizketa kritiko hauek ikerketa prozesu guztian zehar gertatzen dira. Hauek informazioa sortzen dute eta erabilgarriak izan daitezke prozesuari buruzko datuak jasotzeko.

Ebidentziak erabakitzen dute azalpenak balaigarriak diren edo ez. Datuak ez dira ebidentziak bezala, hauek ekintzaren azalpenerako probak edukitzen dituzte.

Ikerketa ebaluatzeko beharrezkoa da kontuan hartzea hobekuntzak egon diren. Horretarako honako hau egin behar da:

• Informazioaren bilketa
• Hobekuntzarako irizpideak jaso.
• Hobekuntzarako balio izan duten datuak aukeratu.
• Ebidentzia hori ikerketaren kezkarekin lotzea.
• Beste pertsonei lana aurkeztu, eta epaitu dezaten hobekuntzak egon diren ala ez.

EBIDENTZIEN GARRANTZIA ETA INPAKTUA EBALUATU

Erabaki behar da zer ezaugarri diren beharrezkoak datu batek ebidentzia bat eratzeko eta gero pentsatzea nola aurkeztu duzun. Datuetatik ezaugarri nabarmenenak atera behar dira, adierazgarri argiak erabiliak izateko.

Proiektuaren hasieran, arazoak egotea gerta daiteke ez jakiteagatik zer datu bildu behar diren.

INFORMAZIOAREN BILKETA

Hiru forma tradizional daude informazioaren bilketa egiteko:

• Behaketa.
• Ikerketan parte hartzen ari duten pertsonei galdetzea haien ikuspuntuak.
• Bereziki interesgarria den erreferentziazko materiala aztertu.

INFORMAZIOAREN KUDEAKETA

Hiru funtzio daudela esan dezakegu:

• Datuen bilketa egin behar da (bideoak, testuak, dokumentuak etab.)
• Datuak kodifikatu ( sailkapenak eta etiketak jarriz)
• Errekuperatu. Erabiltzen ditugun metodoak informazioa ikusarazteko.

INFORMAZIOA BILTZEKO TEKNIKAK

Erabilgarriak izango dira: tresnak (test-ak, galdeketa, eskalak etab.), estrategiak (elkarrizketak, analisi dokumentalak etab.) eta komunikabideak (argazkiak, bideoak, diapositibak etab.).

Teknika guztiak behaketan (ikerketaria ikusten dituen teknikak), elkarrizketan eta anilisi dokumentaletan (notak) oinarrituta daude.

A) BEHAKETA:

a) Behaketa partehartzailea: bertan ikertzaileak parte hartzen du, informazio sakonagoa izateko eta gertuagotik ezagutzeko. Hau, hezkuntzan erabiltzen da. Ikerketa hau, egoera sozialak… ezagutu nahi direnean erabiltzen da. Informazioa sostengu fisikoan gordetzen da eta honetarako adierazpen sinbolikoa erabiltzen da.

b) Notak: Ikerketa-ekintza, ekintza natularista da eta bere barruan hezkuntza fenomenoak aztertzen ditu baita hezkuntzarekiko erlazioak dutenak ere. Notak natura ezberdinekoak izan daitezke:

• Metodologikoak. Ikerketari erreferentzia dituzten aspektuak isladatzen ditu.
• Pertsonalak. Begiralearen jarrera, erreakzioa, pertzepzioak etab.
• Teorikoak.
• Deskriptiboak:
  • Deskriptiboak. Saiatzen da egoeraren irudia, pertsonen elkarrizketak eta erreakzioak biltzen baino modu zehatz batean.

Erreflexiboak. Begiralearen hausnarketak eta interpretazioak, ideiak eta gogoetak gehietzen dira.

c) Ikertzailearen egunerokoa: Egunerokoa egituratua, erdiegituratua edo irekia izan daiteke. Gertatutakoaren hausnarketa, behaketa, hipotesi ... jasotzen dira bertan. Ikertzaile eguneroko bat egiteak autodisziplina suposatzen du. Egunerokoaren idazkera hausnarketarekin bateratu daiteke. Eguneroko honek hainbat abantaila ditu, hala nola, irakasle eta ikasleentzat garrantzi handiko aspektuak identifikatzen ditu, ikaskuntza prozesuari buruzko hipotesiak eta galderak sortzeko balio du, irakasleek nola irakatsi eta ikasleek nola ikasten duen ohartaraztera laguntzen digu...

d) Bitxikeriak: Prozesu zehatzak modu garbian idaztean datza. Egoera errealetan erabiltzen dira. Bertan garrantzitsuak diren gertaerak adierazten dira.

e) Informe analitikoak: Ikertzaileak idazten dituen oharraj dira. Ikertzaileari lortutako datuez hausnartzera laguntzen dio.

f) Profilak: Pertsona edo egoera erregristroak dira, haien buruzko ikuspuntua ematen digutenak. Hauek, hobekuntzak ikusteko eta martxan jartzeko balio dute. Hauen elaborazioak agerikoak diren aldaketak errazten ditu.

g) Neurri eskala: Gradu edo intentsitate ezberditasunak zehazteko erabiltzen den trena da. Oso erabiliak dira ikerketa sozialean erakunde, pertsona edo objektu batean aurka edo alde egiteko

B) ELKARRIZKETAN OINARRITUTAKO TEKNIKAK

a) Galdetegia: Ikasketa bateko gaiari buruzko galderak egitean datza. Oinarrizko informazioa lortzeko egokia da ikerketa-ekintza batean galdetegia erabiltzea. Galdetegi bat diseñatzeko orduan galdetegia egitearen asmoa, biztanleria ikerketa objektutzat hartzea eta beste hainbat aspektu dira kontuan hartu behar direnak. Galdetegia prestatzerakoan, aldiz galderek gaiarekin eta elkarrizketatuko den pertsonarekin zerikusia dutela eta galderak lantzean datuen identifikazioa, galderak azaltzea eta galderen azterketa.

b) Elkarrizketa: Elkarrizketatuaren ikuspuntua ematen digu. Elkarrizketari esker, begi bistakoak ez diren, errealitate sozialaren aspektuak deskribatu eta interpretatu ditzakegu, adibidez, pentsamenduak, sentimenduak, emozioak...

Elkarrizketa baten planifikazioa hiru fase ditu: Lehenik elkarrizketaren helburuak finkatu behar dira. Jarraian, elkarrizketatuak izango diren pertsonen aukeraketa eta azkenik, elkarrizketaren garapena.

Elkarrizketagileak, egin behar dituen galderak planteatuko ditu, nola ordenatu galdera horiek, nola idatziko dituen galderak... Hasieran hobe da giro lasai eta erosoa lortzeko galderekin hastea. Sarreran hainbat puntu hartu behar dira kontuan, adibidez, elkarrizketaren eta informazio hori lortzearen zergatia azaldu behar da. Elkarrizketa aurrera eramateko motibazio maila egokia lortzea da galderak egitearen funtzioetako bat.

c) Taldeko elkarrizketa: Informazioa lortzeko estrategia da. Bere helburua, talde sozial baten behar, interes eta kezkei buruzko informazio sakona lortzea da.

Talde gidari bat dago eta elkarrizketa aurrera eramateko gidoi bat erabiltzen du, non gai eta galdera batzuk agertzen diren. Taldeko gidariak hainbat ezaugarri izan behar ditu, hala nola, neutrala izatea, iritzi guztiak jasotzeko gaitasuna...

C) DOKUMENTUAREN AZTERKETA: informazioa lortzeko, dokumentuak, materialak… aztertzea ere oso interesgarria izan daiteke. Materialen erabilgarritasuna eta kalitatea oso aldakorrak dira, baina batzuetan bide bakarra da informazio mota bat lortzeko. Dokumentu hauek, bi multzotan sartu daitezke: dokumentu pertsonalak eta dokumentu ofizialak.

a) Dokumentu ofizialak: dokumentu hauek, material ofizial, publiko eta erabilgarriak dira. -Aldizkarietako dokumentuak: argazkiak, azterketak, ordutegiak, plangintzak.

b) Dokumentu pertsonalak: hauek, pertsona batek bere kabuz egindako dokumentuak dira, berak nahi zuelako. Bertan, bi mota daude: dokumentu naturalak eta ikerlariak iradokitako dokumentuak. -Dokumentu naturalak: ekimen pertsonalagatik idatzia. Hau idatzi duenaren helburua, ikerlariarenaren desberdina izan daiteke.

-Ikerlariak iradokitako dokumentuak: pertsona batzuei idazteko edo idazten laguntzeko eskatzen die. Modu honetara irakasleak ber e ikasleei esperientzia pertsonalei buruz idaztea iradoki diezaieke.

c) Egunerokoak: dokumentu pertsonal bat da, non pertsona bakoitzari gertatzen zaiona idazten den, baita bakoitzak pentsatzen duena. Hauek, aztertuak izan daitezke. Hauek, modu desberdinetakoak izan daitezke: irekiak edo estrukturatuak.

D) KOMUNIKABIDEAK: ikertzaileak erabiltzen duen teknika bat, aurretik zehaztuta dagoen informazio bat lortzeko.

a) Argazkiak: geroz eta erabiliagoa da, eta hau audio edo bideotarako erabilgarria da. Hauek, hainbat alde on eta txar dituzte. Hauekin lortu daitekeena da, denbora pasa ahala gauzak konparatzea, ikasleen partaidetza ikusteko, behaketa bat egiteko…

b) Bideo grabaketak: ezinbesteko tresna bilakatu da. Hau, egoerak interpretatzeko, aztertzeko … erabili daiteke. Hau, klaseak grabatzeko erabili daiteke. Bertan ikertzaileak graba dezake, besteek klase ematen duten bitartean. Hau berrikusterakoan, komenigarria da, alderdi esanguratsuenekin geratzea eta beranduago, hauek transkribatzea.

c) Ahotsezko grabaketa: honen bidez, ahozko interakzioa nolakoa den jakin daiteke. Oso erabilia da, nahiz eta honen transkripzioak denbora asko daraman. Hauek hainbat datu errazten dituzte, eta erabilgarria suertatzen da, argazkiekin lotzen bada.

Azkenik, zikloa itxiko duen fasea, hausnarketarena da. Fase honek, txostenaren garapenari irekitzen dio atea eta beharbada azaroaren birplanteaketa bat ekartzen du. Ekintza-ikerketaren momentu garrantzitsuenetako bat da eta ikerketa guztian zehar egin behar den fase bat da.

Ikertzaile askok uste dute beraien hipotesiak betetzen ez badira frakasatu egin dutela, baina hori ez da horrela. Izan ere, beharrezkoa da ondorengoa hau bereiztea. Alde batetik, ekintza, non beti ez dituen bere helburuak betetzen. Eta bestetik, ikerketa-ekintza, non honek praktika baten "esanahia" adierazi dezake ondorengoek honengatik ikasi ahal izateko.

Analizatzeak eta interpretatzeak zentzua ematen dio jasotako informazioari, baina honek kreatibitate handia eskatzen dio ikertzaileari, gainera erreflexua espresatzeko modu bat da informazioa kontserbatzeko eta besteei komunikatzeko.

ERREFLEXIO PROZESUA:

Informazioa analizatzea

Lehenik ideia orokor bat lortzen du ikertzaileak, dokumentu batekin hasi aurretik. Behin hau egin eta gero, gaien zerrenda bat egiten da eta datuak berrirakurtzen dira, organizazio sistema berrezarri aurretik. Amaitzeko, informazio guztia batzen da eta zerrenda bat egin informazio guztia alfabetikoki ordenatzeko.

Infomazioa batzea.

informazioa batu, aldizkariak, artikuluak...irakurri.

Informazioa laburtzea.

Informazio guztia batutakoan, informazio guzti hori laburtu egin behar da. Laburtzeak ondorengoa esan nahi du, informazio guztia kudeatzea errezago egin dezan lan.

Informazioa kodetu eta kategorizatu

kodeak etiketa batzuk dira eta kodetzeak informazioa zatitzea esan nahi du. Informazioa zatitzeko hainbat irizpide daude, gaiai buruzkoa, gramatiakala...

Azkenik, informazio zatiak kategorizatu egin behar dira. Kategoriak ondorengoari egiten dio erreferentzia; egoerei, iritziei, prozesuei...

Kategoria sistemak 3 izan daitezke: induktiboak, deduktiboak edo mistoak.

Informazioa aurkeztea.

Diagrama bidez, errepresentazio grafikoak dira.

Matrizen bidez, bi sarrerako tabla bat da non bere zeldatxoetan informazio berbala gordetzen den.

Perfil bidez, egoera edo pertsona bati buruzko informazioa ematen digu denbora jakin batean.

Informazioa onartzea.

hainbat elementu edo kriterio gehitzea bildutako informazioa fidagarria izan dadin.

Fidagarritsun estrategiak.

- Egonaldia luzatzea, honek datu egokienak batzen laguntzen du, baita konfidantza lortzea ere.

- Behaketa iraunkorrak, honek datuak sakontasunean biltzea laguntzen du eta datu zehatzak ere bai.

- Triangulazioa, honen bidez datuak kontrastatzen dia.

- Erreferentziak

- Adituen ebaluazioa, besteen iritziak eta ikuspuntuak elkarbanatu.

Informazioaren interpretazioa

Lortutako datu edo informazioari esanahia mugatzea, beti ere teoria edo sinesmen-sistemaren barruan eta testuinguruaren arabera.

GARMAIJOEMAR TALDEA

TUTORETZA-PLANA

Irakasle izateak suposatzen duen beste funtzio bat, tutoretza-plan bat aurrera eramaten jakitea da. Horretarako guk tutoretza-plan bat egin dugu konfiantza gaian zentratuz eta horrela etorkizuneko irakasle bezala garatzen joateko. Bertan tutoretza egitearekin lortu nahi ditugun helburuak zehazten ditugu, baita familia, irakasle eta ikasleekin lantzeko jarduerak. Hau guztia irakurgai eta argibide batzuen bitartez burutu dugu. Hona hemen gure tutoretza-plana.

EKINTZA-IKERKETA

“Familiarekin elkarlanean” atalarekin jarraitzeko, ekintza-ikerketa bat burutu dugu taldekide bakoitzak, aurreko elkarrizketak aztertuz eta konfrontazio bat eginez grabaketa moduan. Ekintza-ikerketak, ikerketaren prozesua, metodologia, hausnarketa eta beste hainbat aspektu hartuko ditu kontuan. Txantiloi hauetan dituzue gure ekintza-ikerketak.

FAMILIAREKIN ELKARLANEAN

Irakasleak hainbat funtzio betetzen ditu eskolan. Horietako bat familiekin, batik bat, gurasoekin bilerak antolatzea da. Gu etorkizuneko irakasle izango garenez, elkarrizketa batzuk burutu ditugu irakasle eta gurasoen paperean jarriz, praktika hartzen joateko. Bi elkarrizketa grabatu ditugu egoera bat adibide moduan jarriz. Lehenengo elkarrizketa pixkat inprobisatua izan da eta bigarrena egiterakoan, lehenengoan hobetu beharrekoa kontuan hartu dugu, eta gainera oraingoan ongi antolatu eta prestatu dugu guraso bilera. Bi grabaketak ikusi ondoren galdera batzuk erantzun ditugu lehenengo elkarrizketa egin ondoren eta bigarren elkarrizketa egin ondore. Hona hemen galdera eta guk emandako erantzunak.

MOTIBAZIO JARDUNALDIAK

Gelan hainbat artikulu, bideo eta beste informazio iturrietatik motibazioari buruzko informazioa bilatu dugu, motibazio jardunaldi batzuk prestatzeko. Motibazio jardunaldi horiek gelakoen artean egin genituen motibazioaren aspektu ezberdinak jorraztuz. Motibazio jardunaldi hauek egin ondoren, hausnarketa bat egin dugu galdera hauei erantzuten: Nola ulertzen dut Motibazioa hezkuntza esparruan?, zein izan beharko litzateke maisu/maistraren eginkizuna gai honen aurrean? eta zeintzuk dira gai honek planteatu dizkidan galderak? Hona hemen gure gogoetak.

EL PROFESOR LAZHAR

Film honetan arlo akademikoko hainbat gai jorratzen dira, batez ere heriotza eta heriotza horren tratamendua eskolan. Film hau ikusi ondoren, binaka berriz ere, hausnarketa bat egin dugu bertako ideia deigarri baten inguruan. Beraz jarraian irakurri ditzazkezue gogoetak.

LA CAZA

La caza film-a ikusi ondoren, bikoteka, filmeko ideia nagusia deigarri bat aukeratu eta horri buruzko gogoeta txiki bat egin dugu. Hona hemen guk egindako hausnarketak.

NEUTRALITATEA VS BELIGERANTZIA

“La actitud del profesorado en el aula ante los conflictos”, “El diario en la escuela y la formacion de valores” eta “Escuela, profesorado y valores” artikuluak irakurri ostean, hausnarketa bat egin dugu oinarri bezala galdera honi erantzuten: Nik maisu/maistra bezala zergatik izan nahi dut beligerantea? edo Nik maisu/maistra bezala zergatik izan nahi dut neutrala? Jarraian dituzue eskuragarri gure gogoetak.

LA OLA

“La Ola” film-a ikusi ondoren, bertan ikusitakoari buruzko hausnarketa bat egin dugu bikoteka. Autokrazia lantzeko metodo berezi bat erabiltzen duen irakasle baten egoera azaltzen du. Metodo horren bidez talde bat osatzen dute, eta jolas bezala hasten den ekintza horrek ondorio larri sorrarazten ditu. Hona hemen gure hausnarketak.

IRAKASLEARI ELKARRIZKETA

Lehen Hezkuntzan irakasle diren edo izan diren bi pertsonei elkarrizketa egin diegu. Galderak prestatzeko, elkarrizketa burutzeko gida batez egin dugu, haien esperientzia eta jakintzak gurekin konpartitzeko asmoarekin. Jarraian dituzue elkarrizketak.

SER Y TENER

“Ser y tener” hezkuntza arloarekin erlazioa duen pelikula da. Film hau ikusi ondoren, ikusitakoari buruzko hausnarketa bat egin behar izan dugu. Horretarako hasieran filmaren sinopsi laburra dugu. Jarraian filmean agertzen den irakaslearen ezaugarriak azaldu ditugu, ondoren irakasle horrek ikasleekin duen harremanaz hitz egin dugularik. Ikasleen familiari ere aipamena egin diogu, azkenik filmari buruz dugu iritzia plazaratuz. Jarraian dituzue taldekideon gogoetak.

IRAKASLEAREN ROLAK

Irakasleak hezkuntza arloan hainbat rol bete behar ditu. Ikasgelan talde guztien artean, irakasle on batek bete beharreko ezaugarriak garrantzitsuenak bateratu ditugu. Ondoren taldeka ezaugarri horiek rol ezberdinen arabera sailkatu behar izan ditugu. Hona hemen, kontzeptu mapa baten bitartez, guretzat irakasle on batek eduki behar dituen ezaugarriak betetzen duen rolaren arabera.

LA EDUCACION PROHIBIDA

“La educacion prohibida” filma, ikusi ondoren, irakasle on izateko beharrezkoak diren ezaugarriei buruz hausnarketa egin dugu. Horretarako hainbat galdera hartu ditugu oinarri bezala: Zer da niretzat irakasle on bat izatea?, norberak dituen bizipenetatik abiatuz, zeintzuk dira irakasle ona izateko moduak? eta zein da irakasle on baten profila? Hona hemen taldekideon hausnarketak.

TUTORETZA-PLANA

TUTORETZA-PLANA

Joel Fernandez

Markel Eizagirre

Garazi Galiana

AURKIBIDEA

1. SARRERA 

2. ZER DA TUTORETZA EGITEA GURETZAT 

3. ZEINTZUK DIRA TUTOREAREN FUNTZIOAK 

3.1. FAMILIEI DAGOKIONEZ 

3.2. IKASLE BAKOITZARI DAGOKIONEZ 

3.3. IRAKASLEEI DAGOKIONEZ 

4. TUTORETZA EKINTZA 

4.1. HELBURUAK 

4.2. TUTORETZAREN JARDUERA-GUNEA 

4.3. TUTORETZA EKINTZEN PLANA 

4.3.1. JARDUERAK FAMILIA EDO LEGEZKO TUTOREEI LOTUTA 

4.3.2. JARDUERAK IKASLE TALDE IRAKASLEEI LOTUTA 

4.3.3. JARDUERAK IKAS TALDEARI LOTUTA 

5. DENBORALIZAZIOA 

6. TUTORETZA EKINTZAREN EBALUAZIOA 

7. BIBLIOGRAFIA

1.SARRERA

Emozioen gaia aukeratu dugu eta horren barruan konfiantza emozioa hautatu, gai zabala izan eta modu berean guraso, irakasle eta ikasleen artean ezinbestekoa delako. Norberarenganako konfiantza beharrezkoa da ingurukoek zugan konfiantza izateko, eta alderantziz, taldekoek zugan konfiantza baldin badute, zuk zure buruarengan ere gehiago konfiatuko duzu. Horregatik, norberarenganako eta taldeko konfiantza sustatu behar direla uste dugu.

Lan hau, 3.zikloko ikasleei, 5. eta 6. mailakoei, zuzenduta dago, nerabezaroko etapan sartzear daudenez, etorkizun baterako beharrezko dela iruditzen zaigulako

2.ZER DA TUTORETZA EGITEA GURETZAT
Ikasle, guraso eta irakasleen artean sortutako arazoei aurre egiteko aurrera eramaten den jarduera multzoa.

Nahiz eta batzuentzako denbora pasa bat izan, irakasle ikuspegitik ondorengo esanahia du: astean zehar ikasgelan egon diren liskarrei irtenbide bat bilatzeko saioa.

3.ZEINTZUK DIRA TUTOREAREN FUNTZIOAK
3.1.FAMILIEI DAGOKIONEZ

Irakasleak ikasleen familiarekin tratatu behar du. Horretarako zenbait funtzio bete behar ditu:

-Gurasoei zentroko bizitzako aspektuei eta gehienbat irakaslearekiko kontaktuen berri ematea

-Ikaslearen ezagutza hobetzeko, gurasoek proportzionatu dezaketen informazioa biltzea eta kontutan hartzea

-Gurasoei, beren seme/alaben hezkuntzan eragin dezaketen aspektuen berri eman eta aholkatzea

3.2.IKASLE BAKOITZARI DAGOKIONEZ

Ikasleen familiaz gain, ikasleekin ere harreman zuzena du ondorengo funtzioak betez:

Era indibidualean:

-Gelako talde eta eskolako dinamikan ikasle bakoitzaren integrazioa erraztea

-Ikasle bakoitzaren jarraipena egitea ikaskuntza-irakaskuntza prozesuan izan ditzakeen arazoak aztertzeko.

-Ikasleekin bakarkako bilerak egitea hauek behar dutenean.

-Harreman nabarmenen garapena sustatzea.

Modu kolektiboan:

-Tutorearen eta tutoretzaren funtzioei buruz informatzea

-Ziklo batetik besterako informazioari buruzko aholkua ematea.

-Ikasleen arteko gatazketan bitartekari lana egin eta gurasoei gertatutakoaz behar bezala informatzea

-Zentroan eta testuinguru sozialean jarrera partehartzailearen garapena bultzatzea

-Ikasturte hasieran, ikaslearekin, bere eskubide, betebehar eta zentroko arauez hitz egitea.

-Taldea suspertu, orientatu eta antolatzea euren behar, espektatiba eta arazoak planteatu eta soluzio bat bila dezaten.

3.3.IRAKASLEEI DAGOKIONEZ

Azkenik, irakasleen arteko elkarlana beharrezkoa da, ondorengo funtzioak betetzen dituztelarik:

-Hezkuntza behar bereziak dituzten ikasleen programazioen doikuntzak koordinatzea

-Beharrezko informazioa eskatuz, irakasle taldearen artean ebaluazio prozesua koordinatzea

-Zentroko hezkuntza proiektuan islatuko diren elkarlanak gainerako tutoreekin koordinatzea

-Gainerako irakasleekin arazo akademiko, disziplinario, banakako edota taldekoak tratatzea 

4.TUTORETZA EKINTZA
4.1.HELBURUAK

Ondorengo helburu hauek aukeratzea erabaki dugu, informazio iturri fidagarri batetik lortu ditugulako, baita ere emozio gaiarekin lotura dutelako.

1- Ikasle, guraso eta irakasleek elkarren artean konfiantza lortzea ekintza hauen bidez.

2-Familiekiko harremanak sustatzea.

3-Elkarrizketa gatazkak konpontzeko eta erabakiak hartzeko tresna gisa erabiltzea.

4.2.TUTORETZAREN JARDUERA-GUNEA

Aukeratu dugun jarduera-gunea Gela/taldearen antolamendua eta funtzionamendua (elkarrekin bizitzen irakatsi) da. Atal honek taldekide bakoitzaren informazioaren bilketari eta taldearen antolamenduari lotutako alderdi guztiak kontuan hartzen dituenez, gure jarduerekin lotura dutela ikusi dugu, hala nola, talde kirolak edo zirkuluk irteten saiatzeko jokuarena. Taldearen kohesioa lortzeko dinamikak lantzen dituenez, esan dezakegu gure jardueretako batekin (izarraren jolasa)erlazio zuzena duela, azken finean, helburu berdinak dituelako.

4.3.TUTORETZA EKINTZEN PLANA
4.3.1.JARDUERAK FAMILIA EDO LEGEZKO TUTOREEI LOTUTA

Lehen hezkuntzako gurasoek normalean, irakasleak ezagutzen ez dituztenez, ez dute konfiantza handiegirik izaten. Horregatik abiapuntu hori oinarritzat hartuta hiru jarduera pentsatu ditugu, eta konfiantza areagotzeko helburuarekin egingo dira:

Lehenengo kasuan, irakaslea bera izango da lehen pausua emango duena, hau da, bere seme/alabaren berri emateko iniziatiba hartuko duena, eta telefonoaren bidez izango da lehen kontaktua.

Denborarekin konfiantza hori handituz joango da, eta beraz, telefonoz hitz egin beharrean aurrez aurreko bilera bat antolatuko da. Bilera antolatzeko deia, biek egin dezakete, haurrarengan arazoren bat ikusten dutenean elkarri deituz, baina orokorrean irakasleak deituko du.

Azken fasean, bai haurrak eta bai gurasoek irakaslearekiko konfiantza handiagoa dutela ikusirik, bilera hirurek batera egingo dela erabaki dugu. Fase honetan ere, irakasleak izango du deiaren pisu handiena, haurrak eskolan denbora gehiago ematen baitu modu aktiboan, baina gurasoek, aurreko kasuan bezala, arazoren bat ikusten badute lasai deitzeko joera izango dute.

Haurra presente dagoen bilera ikasturte bukaeran egingo da, urte osoko balorazioa azalduko zaiolarik. Gainontzeko ebaluazioetan gurasoari informazioa telefonoz bideratuko zaio, nondik eta haurrarengan esfortzu falta edota gurasoak bilera egiteko nahia adierazten ez badute.

4.3.2.JARDUERAK IKASLE TALDE IRAKASLEEI LOTUTA

Irakasleen arteko konfiantza bultzatu eta sustatzeko ondorengo jarduerak egokiak izan daitezkeelak pentsatu dugu:

Lehenik, ikasturte hasieran, psikologo edo orientatzaile batek, orohar, konfiantzak duen garrantziaz hitzaldi bat emango du, irakasle eta tutore guztiak bertan bilduz.

Bilera honen ostean, kurtso hasieran baita, ziklo bereko irakasleak bilduko bilduko dira, ziklo bakoitzean emango dena adosteko, helburuak eta betebeharrak azpimarratuz.

Kurtsoa aurrera doan heinean, ikasgairen batean arazoren bat egon baldin bada, arlo horretako irakaslearekin bilduko da tutorea gatazka hausnartu eta erantzun bat bilatzeko.

Ikasturte amaieran, urteko balorazioa egiteko, beste bilera bat egingo da, non, irakasgai guztietako irakasleak bilduko diren. Ideia ezberdin asko egon eta zalaparta sor daitekeenez, zuzendariaren presentzia beharrezkoa dela iruditzen zaigu

4.3.3.JARDUERAK IKAS TALDEARI LOTUTA

Honako jarduerak egitea erabaki dugu:

1. JARDUERA: TREN EROAK

HELBURUA: Konfidantza sortaraztea, ``gida´´ funtzioa egiten duen pertsonan.

DENBORA: Ordubete

BEHARREZKO BALIABIDEAK: Oztopoa irudikatzen duten objektuak (konoak edo aulkiak)

BESTELAKO DATUAK: Kanpoko jarduera da, patioan landu beharrekoa.

GARAPENA: Bost pertsoneko sei trenak sortu behar dira, 30 ikasle ditugulako. Haurrak bata bestearen atzean kokatuko dira trenak sortuz. Lehenengo lau pertsonak begiak itxiko dituzte eta azkeneko pertsonan konfiantza oso eroriko da, ``gida´´-ren funtzioa izango duelako. Behin, trenak osatuta egonez irakasleak arauak adieraziko ditu:

• Eskuineko sorbalda ukituz gero, eskuinera mugiaraztea esan nahi du.
• Ezkerreko sorbalda ukituz gero, ezkerrera mugiaraztea esan nahi du.
• Bizkarrean kolpe bat emanez, zuzen ibilaraztea esan nahi du.
• Bizkarrean bi kolpe jasoz, atzeraka egitaraztea esan nahi du.
• Buruan ukituz gero, geldiaraztea esan nahi du.

``Gida´´ gisa egiten duen pertsona, aurrekoari egin beharrekoa edo mezua adieraziko dio sorbalda edo burua ukituz eta horrela mezua pasatuko da lehengo pertsonari mezua iritsi arte. Azkenik, irakasleak zirkuitu bat sortuko du, hainbat oztopak erabiliz.

2. JARDUERA: IZARRAREN JOLASA

HELBURUA: Konfiantza sustatu baita kooperazio eta taldeko kohesioa.

DENBORA: 15-20 minutu

BEHARREZKO BALIABIDEAK: Materiala ez dugu behar.

BESTELAKO DATUAK: Klasean burutu daitekeen jarduera da.

GARAPENA: Haurrak taldeak osatuko dituzte. Talde bakoitzak borobil bat osatu behar du eskutik helduta, hankak irekita eta besoak luzatuta dituztelarik. Taldea 1 zenbakitik 2 zenbakira zenbakitua izango da. 1 zenbakia duten haurrak aurreraka egingo dute eta 2 zenbakia duten haurrak, aldiz, atzeraka. Aurreraka edo atzeraka egin behar dute, oreka puntua lortu arte. Behin oreka puntua lortuta, zenbakiak txandakatu eta berdina errepikatu.

3. JARDUERA: ESTATUA JOKOA

HELBURUA: Bere buruarengan ziurtasuna eta konfiantza izatea.

DENBORA: 30-45 minutu

BEHARREZKO BALIABIDEAK: Ez da materiala erabili behar.

BESTELAKO DATUAK: Klasean burutuko den jarduera.

GARAPENA: Hiru pertsoneko taldeak sortuko dira. Taldeko pertsona bati begiak estaliko diote. Beste batek estatuan bihurtuko da, postura bat adoptatuz; eta begiak estalita dituenak postura hori kopiatzen saiatu behar da. Horretarako beharrezkoa da, begiak estalita duen pertsonak bere kidearen gorputza zehatz-mehatz ukitzea. Beste aldetik, hirugarren pertsonak begiak estalita dituena postura egokian dagoela uste duenean, honek begietan duen benda kenduko dio eta konturatuko da postura hori adoptatzea lortu duen ala ez. Badago paperak aldatzea ere.

4. JARDUERA: ARRANOAREN IPUINA

HELBURUA: Gainerakoek zuregan konfiantza edukitzeak duen garrantziaz ohartzea.

DENBORA: 20 minutu

BEHARREZKO BALIABIDEAK: Konfiantzari buruzko ipuinak (arranoaren kasua)

GARAPENA: Arranoaren ipuina kontatzea.

Argumentua: Baserritar batek arrano zauritu bat “adoptatzen” du eta sendatu ondoren, bere oiloekin elkarbizitzera irakasten dio. Egun batean, naturalista bat pasatzen da bere baserritik eta arrano bat oiloen artean integratuta dagoela ikusten du. Baserritarrarekin hitz egiten du esanez ongi iruditzen zaiola arranoarekin egin duena baina animalia hori arranoa denez, hegan egiten ikasi beharko lukeela. Baserritarra hasiera batean ez zagoen konbetzitua baina azkenean naturalistaren proposamena onartu zuen. Hainbat saiakera egin zituen arranoak baina ez zuen lortzen. Hirugarren saiakera egitear zihoanean, naturalistak beregan zuen konfiantza azaldu eta horrek beregan konfiantza izatera lagundu zion, azkenik hegan egitea lortu zuelarik.

5. JARDUERA: ZIRKULUTIK IRTETEN SAIATZEN

HELBURUA: Talde-konfiantza garatzea

DENBORA: 30-45 minutu

BEHARREZKO BALIABIDEAK: Ez da baliabiderik behar.

GARAPENA: 10-20ko taldeak egin. Denak zirkulu batean jarri eskutik helduta eta bat erdian jarriko da. Erdian dagoen pertsona zirkulutik irteten saiatuko da eta gainerakoek zirkulutik ateratzea eragotzi behar dute.

6. JARDUERA: JERONIMO

HELBURUA: Lagunengan eta beste norbaitengan konfiantza lortzea eta adieraztea.

DENBORA: 30 minutu

BEHARREZKO BALIABIDEAK: Gimnasioa (espalderak) eta koltxonetak badaezpada.

GARAPENA: Bikoteka edo hirukoteka jarri. Pertsona bat espalderetan helduta taldekideei bizkarra emanez eta bestea, edo beste biak, espalderan helduta dagoenaren atzean. Espalderan helduta dagoenak bere gorputza erortzen utzi behar du eta gainerakoak, edo gainerakoek, hartu egin behar dio lurrera eror ez dadin. Ekintza espalderako altuera desberdinetan burutu eta txandakatu taldekideen artean.

7. JARDUERA: TELEFONO HAUTSIA (KONFIANTZAREKIN LOTU)

HELBURUA: Borobil baten alde batetik bestera mezu bat igorriko dio lehenak hurrengoari eta horrela amaierara arte, azkenekoak deus entzungo ez duelarik eta lehenengoak dioenaren hitz bera esatera iritsi beharko duelarik

DENBORA: 15-20 minutu (besteen arabera)

BEHARREZKO BALIABIDEAK: 20 edo 25 pertsonak zirkulu bat osatu ahal izateko espazioa, ikasleen arteko konfiantza eta mezu batzuk.

GARAPENA: Klase barruan landuko dugun jarduera izango da, gelako aulki eta mahaiak baztertuz ikasleak borobil batean jartzeko adina leku utziko zaielarik. Jokoaren helburuetan azaldu bezala, borobileko lehenak, edozein hautatuta ere berdin da, alboan dagoenari (eskuin edo ezkerretara) hitz edo esaldi bat esango dio. Mezuak jaso duenak, aldamenekoari eta honela zirkuluaren jiran jarraituko dute azkenengoarengana iritsi arte. Azkenengoak altuan esango du berari iritsi zaiona eta orduan ikusiko da ea lehenengoak zabaldu duen mezu bera iritsi zaion. Horregatik, guztien elkarren arteko konfiantza eta elkarlana beharrezkoak dira jolasa ondo ateratzeko.

8. JARDUERA: PATATA/GLOBO DANTZA

HELBURUA: Aurrean dugun lagunaren babes eta konfiantzan sinestuz, elkarren gorputzekin eusten dugun patata edo globoa estutu eta erori ez dadin ahalbideratu, dantza eginez.

DENBORA: Ordubete

BEHARREZKO BALIABIDEAK: musika aparatu bat, bikoteko patata edo globo bana, estu heltzeko gogoa.

GARAPENA: patioan edo gutxienik soinketako gelan egingo dugu jolas hau, 15 bikote inguruk hartuko dutelako parte eta guztientzat toki nahiko egon dadin, eremu egokiena dela deritzogu. Musika jarri eta bikote bakoitzak ahalik eta gehien iraun behar du, bular artean edo kopetaren bidez eutsiriko globo edo patatarekin. Jolas honekin lortu nahi dena da, pertsonen arteko hurbiltasuna sustatzea; aurrean dugun lagunaren, edo ezezagunarengan, konfiantza izanez, bien artean finkaturiko objektua aitzakitzat hartuz, konfiantzaz, objektua finko manten daitekeela sinestea, erori gabe.

9. JARDUERA: TALDE KIROLAK (SASKIBALOIA)

HELBURUA: taldearen garrantzia ezagutu eta taldekideak errespetatzea, “GU”-aren kontzientziaren jabe egitea.

DENBORA: Ordubete

BEHARREZKO BALIABIDEAK: espazioa behar denez saskibaloi kantxa, baloia, peto-ren bat.

GARAPENA: talde kirol bat den momentutik, parte hartzen duen kirolariak konfiantza izan behar du taldearengan eta, nola ez, bere buruarengan. Konfiantza hori garatzeko hainbat ariketa daude eta batzuk aipatuko ditugu: jaurtiketa libreak egiterakoan, adibidez, jaurtitzen duenak bere buruarenganako konfiantza izan behar du sartuko duela sinistuz. Begira dauden taldekideek ere, talde berdinekoak direnez, jaurtitzailearengan konfiatu beharko dute. Bestetik, “rondo”-aren jokuan, baloia pasatzen duenak ondo pasako duela sinistu behar du eta jasotzen duenak, taldekideak ondo pasako diola. Azkenik, hau guztia partidu batean aplikatu daiteke, taldekideenganako konfiantza betetzen dela ikusteko.

5.DENBORALIZAZIOA

LEHENENGO SAIOA: Irailaren 23. Ordubeteko klasea, hiru jardueretan banatua. TELEFONO HAUTSIA, IZARRAREN JOLASA eta ZIRKUITUTIK IRTETEN SAIATZEN.

BIGARREN SAIOA: Urriak 21. 30 minutuko saioa ESTATUA JOKOA egiten.

HIRUGARREN SAIOA: Azaroaren 11. Ordubeteko klasea, PATATA/GLOBO DANTZA egiten.

LAUGARREN SAIOA: Otsailak 10. Ordubeteko saioa, ARRRANO IPUINA eta JERONIMO jokuak lantzen.

BOSGARREN SAIOA: Apirilak 14. Ordubeteko klasea, TREN EROA jokua lantzen.

SEIGARREN SAIOA: Maiatzak 19. Ordubeteko saioa, TALDE KIROLAK egiten.

Ekintzen ebaluazioa egiterako orduan hainbat aspektu hartuko ditugu kontuan:

6.TUTORETZA EKINTZAREN EBALUAZIOA

Ikasleak izan duen jarrera. Ekintza egiterakoan zer-nolako jarrera erakutsi duen (partehartzea, interes maila etab.), gelakideekiko zer jarrera izan duen (konfiantza adierazi dien edo ez, bere buruarengan konfiatu duten ala ez, bere konfiantza maila eboluzionatu duen ala ez, besteak beste), irakaslearekiko (errespetuz hitz egin dion ala ez, azaldutako arauak bete dituen ala ez, irakasleak transmititutako konfiantzatik ikasi duen ala ez etab.)

Gaiarekin transmititu nahi zen konfiantza barneratu duten, hau da, lehenago konfiatzen ez zuten pertsona horiengan konfiantza izaterik lortu duten ala ez, eta baita norberarenganako konfiantza izatea lortu duten ala ez ikusiko da.

Jarduerak honela ebaluatzea erabaki ditugu:

Ekintza burutzen den bitartean, jardueran kontuan hartu ditugun aspektuak behatu eta bukaeran ebaluazio orokorra egingo dugu.

Ebaluazio metodoa, batez ere, behaketaren bitartez egingo dugu. Hala ere, idatzizko galdeketa pasatuko zaie egin duten jardueraz hausnartzeko.

Familiari dagokionez, ebaluatzeko orduan konfiantza hori lortzeko gurasoaren aldetik zenbaterainoko konfiantza erakutsi duten izango da kontuan hartuko dena. Hau guztia bilera amaitutakoan eta behaketa eta gurasoak hitz egiterakoan jartzen duen interesaren bitartez egingo da.

Amaitzeko, beste irakasleak esandakoa, adierazteko eta transmititzeko eran antzemango diogu. Hala ere, irakasleak benetan nolakoak diren, kafea hartzerakoan eta afarietan jakiten denez, horrelako esparruren batean aztertzea ideia ona izan daiteke. Horrelako ekintzak, kurtso guztian zehar egin daitezke, baina ohikoena kurtso hasieran, konfiantza hartzeko edo bukaeran izan daiteke, jadanik konfiantza hartu dugulako.

7. BIBLIOGRAFIA

“Mundo nuevo” begirale ikastaroan landutako jarduerak.

Garapenaren Psikologiako apunteak

Hezkuntzaren Teoria eta Historiako klaseetan landutako jarduerak

Suspergintza elkarteak udaleku batzuetan aurrera eraman zituzten jarduera batzuk

http://www.suspergintza.net/udalekuak/Blog_Udalekuak/file.axd?file=2010%2F6%2Fjakintza+eta+konfiantza+sustatzeko+jokuak.pdf

GARMAIJOEMAR TALDEA